«ՈՂՋԱՄԻՏ ԴԻՎԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ»

Ելույթ ունենալով Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության գագաթնաժողովում, ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտնել է, որ «ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում ողջամիտ փոխզիջումների հիման վրա Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի խաղաղ կարգավորումն այլընտրանք չունի»...

«Ողջամիտ փոխզիջումներ» ասելով՝ Սերժ Սարգսյանն, ամենայն հավանականությամբ, նկատի ունի արցախյան հիմնախնդրի կարգավորման բանակցային սեղանին դրված, այսպես կոչված, «Մադրիդյան սկզբունքները», խայտառակ մի փաստաթուղթ, որի յուրաքանչյուր կետի իրագործում նշանակում է Արցախի վերջի սկիզբ:

Չեմ հասկանում, Արցախը ե՞րբ և ո՞ր փաստաթղթով է ՀՀ այս կամ այն նախագահին իրավունք տվել հայտարարություններ անելու իր՝ Արցախի անունից և որոշելու Արցախի ժողովրդի ճակատագիրը։ «Ֆուտբոլային դիվանագիտություն» խայտառակության վնասը կարծես քիչ էր, հիմա էլ «ողջամիտ փոխզիջումների դիվանագիտություն» է սկսվում... Կարծես մինչ այդ մենք փորձում էինք անողջամիտ փոխզիջումների գնալ, հիմա էլ «ողջամիտն» են հրապարակ նետել՝ այդպես էլ շարունակ մոռանալով մեզ բացատրել, թե հակառակորդն ի՞նչ է զիջելու մեզ...

Դժվար չէ կռահել, թե ինչ «ողջամիտ զիջումներ» են ակնկալում մեզնից։ Վերոհիշյալ հայտարարությունից մի քանի օր հետո Եվրոպական խորհրդի նախագահ Հերման վան Ռոմպեյը Երևանում հայտարարել է, որ «Հակամարտությունը պետք է կարգավորվի միայն խաղաղ բանակությունների միջոցով։ Դա թույլ կտա փոխել ստատուս-քվոն, և այն ժամանակ տարածաշրջանում կհաղթանակի խաղաղությունն ու կայունությունը»: Ապա հավելել է՝ «Ղարաբաղյան հակամարտության լուծման համար անհրաժեշտ է ոչ միայն քաղաքական գործիչների, այլև հասարակության կամքը...»։

Հետաքրքիր է, պարզվում է մենք պետք է ինչ-որ ողջամիտ զիջումներով խախտենք ստատուս-քվոն, մեղմ ասած, մեր ունեցածից՝ տարածքից, ազատությունից բաժին տանք թշնամուն, որպեսզի «տարածաշրջանում հաղթանակի խաղաղությունն ու կայունությունը»:

Համենայն դեպս, Ադրբեջանը շատ բան կարող է ուզել։ Միջազգային հանրություն կոչվածը նույնպես չի թաքցնում իր ակնկալիքները։ Զարմանալին Արցախի և նրա ժողովրդի ճակատագիրն առանց Արցախի ու նրա ժողովրդի՝ պաշտոնական Երևանի կողմից ինքնակամ որոշելու նպատակաուղղված քաղաքականությունն է։ Տարօրինակն այն է նաև, որ մեր դեպքում պատմությունը շարունակ կրկնվում է, և այդ պատմության սխալներից մենք երբեք դասեր չենք քաղում։ Կարծես խոսքը ոչ թե մեզ, այլ հարևան կամ հեռավոր մի ինչ-որ երկրի է վերաբերում։

Հայ քաղաքական այրերը ե՞րբ են վերջապես հասկանալու, որ մեղավորի, վախկոտի իրենց պահվածքով ավելի լկտի են դարձնում թշնամուն և ավելի մեծացնում պատերազմի վերսկսման վտանգը, իսկ միջազգային հանրությանը հնարավորություն տալիս ավելի կոշտ դիրքորոշում որդեգրել հայկական կողմի նկատմամբ։

Յուրաքանչյուր ներկայացում ի վերջո ավարտվում է։ Մի օր այս բանակցային շոուն էլ կավարտվի։ Ցավն այն է, վերջում կարող է պարզվել, որ մինչ ՀՀ քաղաքական ղեկավարությունը սեփական երկրի խնդիրները թողած, զբաղված էր վերոհիշյալ շոուով ու սեփական գահի խնդրով, օլիգարխներից ու բազում պրոբլեմներից հոգնած Հայոց լեռնաշխարհի մի բուռ բնակչությունը լույսը մարել, մեկնել է։ Իսկ սա ամենևին ողջամիտ չէ։

ՎԱՐԴԳԵՍ ՕՎՅԱՆ

«ԽՈՇՈՐ ՇԱՀՈՒՄ». ՇԱՀԵՑ ՆԱԵՎ ՀԱՆԴԻՍԱՏԵՍԸ

Վերջերս Ստեփանակերտի Վ. Փափազյանի անվան պետդրամթատրոնը հանդիսատեսին ներկայացրեց ֆրանսիացի ժամանակակից գրող Լուի Վերինի «Խոշոր շահում» պիեսը։ Թեթև ժանրի մի ներկայացում, որի պահանջը թերևս առավել շատ էին զգում հայկական էժանագին ու այլանդակ հեռուստասերիալներից հոգնած-ձանձրացած մեր երիտասարդները։
Բեմադրության հեղինակն է երիտասարդ դերասանների մասնակցությամբ մի քանի այլ բեմադրություններով Արցախի հանդիսատեսին արդեն քաջածանոթ, պետթատրոնի նախկին դերասանուհի, այժմ ռեժիսոր շնորհալի երիտասարդ արվեստագետ Վեներա Ավագիմյանը։ Երաժշտական ձևավորման հեղինակը Ալբերտ Սաֆարյանն է, նկարչական ձևավորման հեղինակը՝ Զորիկ Գալստյանը։

Սովորական ու առօրեական է պիեսի սյուժեն. երիտասարդ ամուսինների՝ շարքային ծառայող Ժակի և Լաուրայի ընտանեկան հարաբերություններն այնքան էլ նախանձելի չեն։ Ամուսինը պարբերաբար գործուղումների է մեկնում, մենությունից ձանձրացած, ամուսնու անտարբերությունից վիրավորված կնոջ շուրջ սկսում է պտտվել ու սիրահետել երիտասարդ, նույնպես սովորական մի ծառայող՝ Ալենը։

Այդ օրը Լաուրան անհամբեր սպասում էր ամուսնուն՝ միասին նշելու ամուսնության տարելիցը։ Ժակը եկավ դարձյալ հոգնած ու մռայլ՝ վերջնականապես փչացնելով կնոջ տրամադրությունը... Իսկ հաջորդ օրը, երբ Ժակը դարձյալ գործուղման մեկնեց, հայտնվեց երջանկությունից շողացող Ալենը՝ 6 միլիոն շահած վիճակախաղի տոմսը ձեռքին։ Տոմս, որ Լաուրայի հետ էր գնել, և այն ընտրել էր վերջինս...

Երջանիկ սիրահարները սկսում են ապագայի ծրագրեր կազմել, ապագա, որ երիտասարդներին պատկերանում է հեքիաթային գույներով... Հետո հայտնվում է Ժակը, որ դեռ չէր մեկնել։ Ժակի անսպասելի վերադարձը սառը ջրի ազդեցություն է թողնում. Ալենը դուրս է պրծնում սիրուհու տնից՝ սեղանին թողնելով խոշոր գումար շահած տոմսը։ Ժակը, որ վիճակախաղի ավելի մոլի երկրպագու էր ու ինքն էլ էր տոմսեր գնել, սեղանի վրա նկատելով տոմսը, կարծում է, թե 6 միլիոն շահած այդ տոմսն իրենն է...

Դերերը փոխվում են։ Հոգնած-մռայլ Ժակը անսպասելի երջանկությունից պայծառանում է, ու հիմա էլ ինքը սկսում կնոջ հետ ապագայի ծրագրեր կազմել, իսկ անփութության պատճառով «կարողությունը» կորցրած Ալենը դառնում է կոպիտ ու անտանելի՝ ամեն ինչում մեղադրելով Լաուրային... Ապա ծրագիր է կազմում, վերջինիս աջակցությամբ գողանալու սեփական միլիոնները...

Լաուրայի կանացի խորաթափանցության թե խորամանկության շնորհիվ 6 միլիոնը մնում է երիտասարդ ամուսիններին։ Արկածային երանգներով փոքրիկ պատմություն։ Սակայն ռեժիսորական տքնաջան աշխատանքի ու սովորական այս պատմությանը ռոմանտիկ-իրական կերպավորում հաղորդելու, երիտասարդ դերասանների գրագետ դերակատարման շնորհիվ հանդիսատեսը մինչև ներկայացման վերջ լարված սպասում է հանգուցալուծմանը, կարծես ինքն էլ դառնալով դրամատիկ այդ պատմության ականատեսն ու մասնակիցը։

Ժակի դերակատար Դավիթ Ղահրամանյանը մի քանի տարի առաջ է ավարտել պետդրամթատրոնին կից դերասանական ստուդիան։ Մինչ այդ արդեն հասցրել է հանդես գալ Վեներա Ավագիմյանի բեմադրած տարաբնույթ դրամատիկական ստեղծագործություններում։ Սակայն, Ժակի կերպարը երևի թե կարելի է համարել Դավիթի դերասանական կարիերայի փորձաքարը։ Եվ նա, կարելի է ասել, պատվով դուրս եկավ այդ փորձությունից՝ մարմնավորելով մարդու կերպար, որ կարծես կորցնում է ամեն ինչ՝ կին, ընտանիք, աշխատանք, բայց իր և սիրած մարդու՝ Լաուրայի ջանքերով տեր է դառնում իր երջանկությանը։ Ներկայացման ողջ ընթացքում Դավիթն ասես չէր տեսնում, չէր զգում դահլիճի ներկայությունը։ Ինքն էր ու ընտանեկան իր դրաման։ Մնացյալ ու կողմնակի ամեն բան նրան չէր հետաքրքրում, նրա համար գոյություն չուներ։

Ինչ-որ տեղ ավելի ծանր ու դժվար էր դերասանական ստուդիայի նորավարտ Զարուհի Մկրտչյանի՝ Լաուրայի դերակատարի համար։ Ներկայացման սկզբից մինչև վերջ նա բեմում է։ Ամեն ինչ պտտվում է նրա շուրջ։ Երկու հերոսներն իրենց անձնական երջանկությունը փորձում են հյուսել նրա շուրջ։ Ամուսնուն անսահման սիրող կին, ու հանկարծ վերափոխվում է սիրուհու, բայց սրտի խորքում շարունակում է իր հաստատուն տեղն ունենալ ամուսինը։ Ապա կարծես պետք է կորցներ ամեն ինչ՝ ամուսին, ընտանիք, 6 միլիոնի կորստից դեռ ուշքի չեկած սիրեկան... Եվ, այնուամենայնիվ, ինչ-որ տեղ սայթաքելով, հուսահատվելով, բայց նվիրվածության ու համառության շնորհիվ նա փրկում է իր համար ամենաթանկը՝ ընտանիքը, վերագտնում Սերը...

Իր դերում համոզիչ էր նաև Աշոտ Սարգսյանը՝ Ալենի դերակատարը։ Երիտասարդ, որ ինչպես մի ակնթարթում դարձել էր «աշխարհի տերը»՝ վիճակախաղի 6 միլիոնի հետ ձեռք բերելով սիրած կին, հանկարծ մի ակնթարթում կորցնում է ամեն ինչ։ Կարծում եմ, շնորհալի այս երիտասարդին բեմում տեսնելու առիթներ հանդիսատեսը դեռ շատ կունենա...

Հերոսները խոշոր գումար շահեցին, իսկ ամենամեծ «շահումը» երևի թե վերագտած Սերն է։ Երիտասարդ դերասաններն իրենց բաժինը «շահեցին»՝ ինքնահաստատվելու, ինքնաբացահայտվելու հնարավորություն ստացան և «խաղը» շահեցին։ Ուզում եմ հավատալ, որ այս սովորական-առօրեական ներկայացումից շահեց նաև հանդիսատեսը։ Թատրոնի ճանապարհը վաղուց մոռացած հանդիսատեսը կրկին հնարավորություն ստացավ մտնել Արցախի մայր թատրոն ու համոզվել, որ ամեն ինչ դեռ կորսված չէ։ Խոնավություն ու նեխահոտ փչող կիսավեր այս շենքում դեռ կան մարդիկ, ովքեր հանդիսատեսի հետ միասին փորձում են գտնել դեպ Տաճար տանող ճանապարհը։ Ու ամենակարևորը՝ նրանք երիտասարդ, կարող ուժեր են։ Նրանց հետ կարելի է հույսեր կապել...

Վեներա Ավագիմյան. երիտասարդ այս արվեստագետի անվան հետ է կապված Մայր թատրոնին կից գործող դերասանական ստուդիայի վերջին առնվազն տասամյա գործունեությունը։ Այսօր մեր թատրոնի ապագան կապում ենք նրա սաների հետ։ Չեմ հիշում դեպք, որ հանդիսատեսը, արվեստագետները երբևէ դժգոհ մնային նրա բեմադրություննեից։ Ընդհակառակը, նրա բեմադրությունները մշտապես աչքի են ընկել ռեժիսորական հետաքրքիր լուծումներով և արժանացել հանդիսատեսի ջերմ ընդունելությանը։ Ինչը չես ասի նրա ռեժիսոր կոլեգաների մասին։ Եվ հետաքրքիրն այն է, որ նա, մի հետաքրքիր զուգադիպությամբ, մշտապես ընտրում է առավել դժվարամատչ ու բեմի համար «անհարմար» ստեղծագործություններ, որ ամենավառ երևակայության դեպքում հազիվ թե պիես անվանես... Ինչպես, օրինակ, դերասանական ստուդիայի սաների «դիպլոմային աշխատանքը» կամ վերջերս բեմադրած «Բարև, հայ» գեղարվեստական-հրապարակախոսական տարբեր կտորներից կազմված ներկայացումը և այլն։ Ու այդքանով հանդերձ, Վեներա Ավագիմյանի բեմադրությունները միշտ էլ ջերմ ընդունելություն են գտել։

Արդեն քանի՜ տարի է թատրոնը որոնումների մեջ է։ Մի տնօրենին, մի գեղարվեստական ղեկավարին փոխարինում մի ուրիշը։ Արդյունքում՝ այսօր նեխահոտ է փչում ոչ միայն թատրոնի քայքայված, վերանորոգման կարոտ պատերից... Դրությունը չեն փրկում նաև Հայաստանից երբեմն հրավիրվող ռեժիսորները, ովքեր մեկ-երկու պիես են բեմադրում և մեկնում։ Թատրոնին իսկական Տեր, արվեստի նվիրյալ մարդ է պետք։ Եվ պետք չէ երևանները մեկնել՝ նրանց որոնելու համար։ Միևնույն է, եկողների համար այնքան էլ դյուրին չէ ձերբազատվել «գաստրոլյորի» հոգեբանությունից։ Գալիս ու գնում են, իսկ «կոտրած տաշտակը» մնում է։

Կարծում եմ, պետք չէ սար ու ձոր ընկնել։ Այդ արվեստագետին այստե՛ղ, մե՛ր մեջ փետք է փնտրել։ Եվ անպայման կգտնվի...

ՎԱՐԴԳԵՍ ՕՎՅԱՆ

ՄԿՆԵՐԻ ՑԱՍՈՒՄԸ

Աշխատանքային օրվա ավարտից հետո մկները համերաշխ շարժվեցին դեպի Ժողովարան։ Ասացին՝ կարևոր ժողով կա, բացակա-մացակա չլինի, անհարգելի բացակայողներին աշխատանքից ազատելու են։ Ու ահա մկները մեծ ու փոքր խմբերով մոտենում են Ազգային խորհրդարանի շենքին։

Կես ժամից հետո դահլիճում ազատ տեղ չկար։
- Ասում են՝ ամերիկաներից կամ եվրոպաներից էլի հյուրեր կան, մեզ բերել-հավաքել են այստեղ, որ ծափ տանք դրանց,- կողքին նստածի ականջին փսփսաց մի մուկ։
- Չէ, կարծես այս անգամ դրսում արտասահմանյան ավտոներ չկային։ Երևի ուրիշ հարց կա,- պատասխանեց ակնոցով ընկերը։

Մի քանի վայրկյան հետո ամբիոնին մոտեցավ հույժ կարևոր ժողովները ղեկավարող մի աստիճանավոր, աջ թաթով դահլիճին հանգստացնելու, կարգի բերելու շարժումներ արեց և ասաց.
- Տիկնայք և պարոնայք, այսօր բոլորս հավաքվել ենք այստեղ, որպեսզի քննարկենք մեզ համար, մեր երկրի համար շատ կարևոր, կասեի՝ օրախնդիր մի հարց, որից հետո կկայացնենք նույնքան կարևոր մեր որոշումը։ Այժմ խոսքը տանք վաստակաշատ, բոլորիս կողմից հարգված ու սիրված պարոն Ջոջին։ Խնդրեմ, պարոն Ջոջ։

Ծափահարությունների ներքո ամբիոնին մոտեցավ մեջքից թեթև կորացած, արդեն ծերացած դեմքով, բայց տարիքին անհամապատասխան աշխույժ աչքերով մի մուկ, հենց ինքը՝ բոլորին հայտնի Ջոջ Մկոն։ Մինչ դահլիճը ոգևորված ծափահարում էր, Ջոջը գրպանից հանեց ակնոցը, թաշկինակով ապակիները մաքրեց, ապա այն հանգիստ տեղավորելով քթին, աչքերը մի թեթև կկոցած, նայեց դահլիճին։

- Հարգելի, սիրելի հայրենակիցներ,- սկսեց նա, իսկ դահլիճն անմիջապես լռեց։- Այսօր մենք հավաքվել ենք քննարկելու մեր ցեղի, մեր հինավուրց ազգի համար շատ կարևոր մի խնդիր՝ մեր լինելության, մեր կենաց խնդիրը։
Ջոջը հանգիստ սպասեց, մինչև ծափերից կրկին փոթորկվող դահլիճում լռություն տիրեց։
- Իմ խիզախ ու քաջ հայրենակիցներ, մինչև ե՞րբ տանենք այս մեծ անարգանքն ու անպատվությունը, որքա՞ն կարող ենք լռել՝ աչք փակելով ջահել ու ահել մեր հայրենակիցների անգութ սպանդի վրա։ Ամեն քայլափոխում դարավոր մեր թշնամին հետապնդում է մեզ, դարանակալում ու կատաղի ցատկով իր ճանկը գցում մեր անմեղ հայրենակիցներին՝ առանց սեռական խտրականության ու տարիքի, չխնայելով անգամ նոր-նոր լույս աշխարհ ելած մեր ճստիկներին...

Դահլիճն ալեկոծվեց.
- Այո՛, այո՛, այսպես այլևս հնարավոր չէ...
- Մա՛հ կատվին...
- Մռռա՛ն, թաթերդ հեռո՛ւ Մկստանից...
- Կորչի՛ Կատուն...
- Այդ բոլոր լրբերին կախե՛լ...
- Սատկացնել է պետք այդ գարշելիներին...
- Դրանց իզ ու թոզը պետք է կորցնել երկրի երեսից...

Ջոջը առջևի աջ թաթը բարձրացրեց, դահլիճն աստիճանաբար հանդարտվեց, ու բոլորը համակ ուշադրություն դարձած, աչքները չռած այնպես էին նայում հռետորին, ասես իրենց առջև երկնքից իջած մի հրեշտակ էր նա։

- Բոլորդ իրավացի եք, իմ պանծալի հայրենակիցներ։ Ձեր բոլորիդ բերանով խոսում էր հենց ինքը՝ արդարությունը, արդար վրեժի ցասումը։ Հանուն ոտնահարված արժանապատվության համազգային այս ճիչը թափանցեց մինչև հոգուս խորքը։ Այո՛, թշնամին պիտի վերանա, սիրելի մկներ, բայց, ցավոք, առայժմ դա շատ բարդ խնդիր է մեզ համար։ Մենք դեռևս բավարար ուժ և միջոցներ չունենք այդ անիրավին ոչնչացնելու համար։ Սակայն մենք կարող ենք այնպիսի մի խաղ խաղալ նրա գլխին, որ ընդմիշտ մոռանա մեր հայրենակիցների արյան քաղցր համը...

- Բայց ինչպե՞ս,- դահլիճից լսվեց անհամբեր մի ձայն։
- Ահա թե ինչպես,- Ջոջը կռացավ, իր ոտքերի մոտ գտնվող պայուսակը վերցրեց, հանդիսավոր բացեց, ապա նրա միջից հանեց ոսկեփայլ մի զանգ ու թափահարելով, ծլնգոցով լցրեց ողջ դահլիճը։- Ահա՛, հարազատներս, ահա այն հրաշքը, որ ընդմիշտ պիտի վերջ դնի Մռռանի բոլոր ոտնձգություններին։ Այսուհետ նա միայն երազում է մկան միս տեսնելու։ Այս զանգը մենք կկախենք Կատվի վզից, ու նրա ամենափոքր շարժումն անգամ զանգն իր ղողանջով լսելի կդարձնի մեզ, հայտնելով Թշնամու մոտենալը։

- Ճիշտ է, ճիշտ է,- դահլիճը ոգևորվեց ու ծափերի նոր ալիք սկիզբ առավ։
Երբ դահլիճը կրկին հանդարտվեց, Ջոջ Մկոն հանդիսավոր քորեց ծոծրակն ու ասաց.
- Ուրեմն ամեն ինչ որոշված-վճռված է, սիրելի հայրենակիցներ։ Այդպես էլ գիտեի։ Գիտեի, որ ձեր արդար ձայնով ու վճռականությամբ միահամուռ կընդունեք իմ առաջարկը։ Ընդամենը մնաց մի փոքր հարց. որոշենք, թե մեր քաջ ու կտրիճ զավակներից ո՞ւմ կվիճակվի իրականացնելու համազգային մեր որոշումը՝ Կատվի վզից զանգ կախելը։

Դահլիճում քար լռություն տիրեց։ Ջոջ Մկոյին թվաց, թե քայլերի ձայն է լսում. իր անվախ հայրենակիցներից արդեն մոտենում են իրեն՝ զանգը կախելու պատվին արժանանալու հույսով։ Նայեց աջ ձախ, անգամ գլուխը թեթև շրջեց ու հետ նայեց՝ մոտեցող չկար, բայց քայլերի ձայնը շարունակում էր նույն ուժգնությամբ լսվել...

Ջոջն հանկարծ գյուտ արածի պես նայեց դահլիճին ու թեթև ժպտաց բեղիկների տակ՝ գրողը տանի, ինչո՞ւ էն գլխից չհասկացավ. ախր դահլիճում այնպիսի լռություն է, որ իր սրտի ձայնն էր լսում։

- Քաջազուն իմ հայրենակիցներ, ես արդեն նախապես կազմել եմ այն դյուցազունների անունները, որոնցից պիտի ընտրենք զանգը կախողին։ Բայց նախքան ցուցակին դիմելը, ուզում եմ ինքներդ կամավոր ներկայանաք ու հայտնեք ձեր պատրաստակամությունը՝ իրականացնելու մեր մեծ ցեղի այս վեհագույն գործը,- շարունակեց հռետորը։
Դահլիճում կրկին քար լռություն էր տիրում, այնպիսի ծանր լռություն, ասես այնտեղ այլևս կենդանի շունչ չկար կամ բոլորը հանկարծ շունչները պահել են։

- Դե, հասկանում եմ ձեր լռությունը. համեստորեն չեք ուզում ինքներդ ձեզ առաջադրել այսպիսի համազգային գործի համար,- Ջոջը գրպանից ծալած մի թուղթ հանեց, հանգիստ բացեց ու ասաց,- այդ դեպքում ես ինքս կկարդամ այն քաջերի անունները, որոնցից պիտի ընտրենք ամենակտրիճին։ Եվ այսպես՝ առյուծասիրտ Բալո՛...

Դահլիճում բոլորի աչքերը սկսեցին որոնել Բալոյին։ Մի քանի վայրկյան հետո առջևի շարքերում նստած տեղից բարձրացավ ինքը՝ առյուծասիրտ Բալոն և խեղճ-խեղճ ասաց.
- Պարոն Ջոջ, դժբախտաբար այդ պատվավոր գործը ես չեմ կարող անել. երեկ տուն շտապելիս, սայթաքել, ընկել եմ և ծունկս վնասել։ Ցավից հազիվ եմ քայլում։
- Ոչինչ, սիրելիս, շտապ կազդուրվիր,- ասաց հռետորը,- դու մեր քաջարի ազգին դեռևս շատ պետք ես... Ցուցակում հաջորդը Ճստոն է։

Մինչ դահլիճում բոլորն աչքերով որոնում էին Ճստոյին, վերջին շարքերում տեղից բարձրացավ աչքերը ճպճպացնող մի մուկ և ասաց.
- Ինձ կներեք, այս անգամ դժբախտաբար ես էլ չեմ կարող ստանձնել այդ կարևոր գործը. կողակիցս հղի է, այս պահին ես եմ խնամում նրան ու ծեր զոքանչիս։

- Բան չկա, թանկագինս,- Ջոջը թուղթը մոտեցրեց աչքերին։- Ուրեմն տեսնենք ցուցակով ով է հաջորդը։ Ախր դա քաջասիրտ Մստոն է...
- Չէ՛, պարոն Ջոջ,- առաջին շարքից իսկույն լսվեց Մստոյի ձայնը,- արդեն մի քանի ամիս է շաքարս բարձր է ու անընդհատ պիտի բժիշկների հսկողության տակ լինեմ։

Ջոջ Մկոն հետո կարդաց Խուդոյի, Փստոյի, Չստոյի, Բտոյի, Մրտոյի, Հունտոյի, Ճտոյի և էլի մի տասնյակ անուններ։ Ու պարզվեց, որ մեկը խուլ է, մյուսը տեսողության խնդիր ունի՝ ակնաբույժի մոտ պիտի գնա, երրորդը դեռ սգի մեջ է՝ մի օր առաջ հարազատ եղբորն էր կորցրել Կատվի երախում, չորրորդն ասաց, թե գիտական թեզի վրա է աշխատում, հինգերորդի աջ երիկամում քար կա, վեցերորդը ի ծնե հարթաթաթ է, յոթերորդը...

Ու հանկարծ երբ ուզում էր կարդալ ցուցակում նախավերջին կտրիճի՝ Չատոյի անունը, վերջինս տեղից ելավ ու բղավեց.
- Ա՛յ ծեր աղվես, իսկ ինչո՞ւ ինքդ չես կատարում այդ համազգային վեհ գործը։ Տար ու ինքդ զանգը կախիր Կատվի վզից։

Հռետորը, որ այդ ընթացքում արդեն զայրույթից ու հուսահատությունից հազիվ էր ընթերցում ցուցակը և իրեն մի կերպ զսպում էր, հանկարծ գունատվեց, կատաղությունից դնովի ատամները ղրթղրթացրեց ու նետեց.
- Քո վախկոտ հերն էլ անիծած ու ձեր բոլորի՝ թուլամորթ փալասների հերն ու մերն էլ։ Գործ-մործ թողած, հանուն ձեզ նման տզզանների եկել, ազգային ծրագիր եմ ուզում կյանքի կոչել, համազգային խնդիր լուծել, դուք, ավանակի քուռակների պես տրտինգ եք տալիս ու զանգն իմ քթի՞ն դեմ անում։ Դե գնացեք կոտորվեք, աննամուս վախկոտեր։ Ձեր ողորմելի պատկերն այլևս չեմ ուզում տեսնել ու չեմ տեսնի։ Հեռավոր բարեկամներս արտասահմանյան վիզա են պատրաստել ինձ համար, երկու օր հետո մեկնում եմ։ Ուզում էի մեկնելուց առաջ մի լավ գործ անել ձեզ նման երախտամոռ վախկոտների համար...

Ջոջ Մկոն, սակայն, այդպես էլ չհասցրեց արտերկիր մեկնել։ Հաջորդ գիշեր մկները հրդեհել էին նրա տունը՝ կենդանի խորովելով Մեծ ճառասացին ու հռետորին։

ՎԱՐԴԳԵՍ ՕՎՅԱՆ